
Στη συνέντευξη που ακολουθεί, έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε την Κατερινιόβη, μια ταλαντούχα φοιτήτρια αστροφυσικής που σήμερα συνεχίζει τις σπουδές της στην Εσθονία. Η συζήτηση εστιάζει στις προσωπικές της εμπειρίες και τη διαδρομή που την οδήγησε στον κόσμο των γαλαξιών, της αστρονομίας και της έρευνας. Από τα πρώτα της βήματα στο σχολείο και τα αστεροσκοπεία της Κρήτης, μέχρι την επιλογή της να σπουδάσει αστροφυσική σε διεθνές επίπεδο, η Κατερινιόβη μας μιλά για τους ανθρώπους και τα γεγονότα που την ενέπνευσαν, τις προκλήσεις της ακαδημαϊκής πορείας και τις προσωπικές της επιδιώξεις στον τομέα της αστροφυσικής. Εξερευνώντας το πάθος της για το διάστημα και τις εφαρμογές της αστροφυσικής στη σύγχρονη ζωή, η συνέντευξη αυτή μας προσφέρει μια μοναδική ματιά στις σκέψεις και τα όνειρα μιας νέας ερευνήτριας που επιθυμεί να ανακαλύψει τα μυστικά του σύμπαντος.
Τι σε έκανε να επιλέξεις την αστροφυσική και συγκεκριμενα τν αστροφυσικη στην Εσθονία ως αντικείμενο σπουδών;
Πάντα γοητευόμουν από τα αστέρια, τα πεφταστέρια και οτιδήποτε έχει να κάνει με το διάστημα. Νόμιζα ότι ήταν κάτι πολύ μακριά από εμένα, από τα πράγματα που βλέπουμε σε ντοκιμαντέρ από ανθρώπους μακριά από την Κρήτη σε διάσημα πανεπιστήμια που δε θα μπορούσα να πάω ποτέ. Όταν ήμουν στο λύκειο, μία μέρα πήγα στις ανοιχτές βραδιές στο αστεροσκοπείο του Σκίνακα, και είδα ότι ….μπορώ να μάθω για τους γαλαξίες και να δουλεύω σε αστεροσκοπείο που να είναι δύο ώρες μακριά από το σπίτι μου! Και μερικά χρόνια μετά από εκείνη τη μέρα, έγινα φοιτήτρια στο φυσικό ηρακλείου και έκανα την πρακτική μου σε εκείνο το αστεροσκοπείο.
Δεν είχα συγκεκριμένη πόλη για το πού θέλω να πάω. Τελειώνοντας το προπτυχιακό, πήγα στη Γαλλία στο ΛΑΜ (laboratoire d astrophysique de Marseille), ένα μεταπτυχιακό γεμάτο από ό,τι ονειρευόμουν να μάθω, γεμάτο παραμύθια και ιστορίες για το πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν. Βάζοντας το παραμύθι σε μία σειρά για το μέλλον μου, ήθελα να κάνω κάτι που να συνδυάζει προγραμματισμό και αστρονομία και μετά από ένα συνέδριο στην Εσθονία, επέλεξα αυτή τη θέση για να συνεχίσω τις σπουδές μου. Μέχρι στιγμής, η ίδια η έρευνα και ο σουπερβάιζορ μου Ράιν Κίπερ(Rain Kipper) καθώς και η ομάδα γαλαξιών(my supervisor and from the rest of professors Peeter Tenjes, Indrek Vurm), συνεχίσουν ακάθεκτα να γεμίζουν τα κενά, τις συζήτησεις και το ενδιαφέρον μου να μάθω όλο και περισσότερα πράγματα, να ερευνήσω η ίδια, να διαβάσω, να μάθω, να ταξιδέψω και να επεκτείνω τις γνώσεις μου σε άλλες ηπείρους.
Υπήρχε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ή πρόσωπο που σε ενέπνευσε και σε επηρεασε σε μεγαλο βαθμο;
Όσο ήμουν στο σχολείο, η καθηγήτρια των αγγλικών μου, Νανά Κουτσανδρέου, για όλα τα ταξίδια που μας έδειχνε στην τάξη για το πού έχει πάει και όλες τις περιπέτειες, καθώς και όλες τις πεζοπορίες στα βουνά και στα μέρη που μας πήγαινε. Τον καθηγητή μου στα ιδιαίτερα φυσικής στο λύκειο, Γιάννη Μπερνταχά, που δε ζει πλέον, αλλά πού μου εξηγούσε φυσική και δε χρειάστηκε να διαβάσω ποτέ. Πρώτη φράση που μου είπε ήταν “είμαστε ελεύθεροι πολίτες”, στοχεύοντας στο να περάσουμε και να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας είναι δική μας απόφαση.
Από τα χρόνια του πανεπιστήμιου, τον Łukasz Stawarz, υπεύθυνο στο αστεροσκοπείο της Κρακοβίας και σουπερβαιζορ μου στο εράσμους, για όλες τις αστρονομικές συζήτησεις για μπλέιζαρ και τη ζωή ενός ερευνητή, και πού, ενώ είχα θέση για διδακτορικό μαζί του, θεώρησε πιο σημαντικό το να κάνω ό,τι επιθυμεί η καρδιά μου και να κυνηγήσω τα όνειρα μου και τους γαλαξίες μου. Οι συζητήσεις, το πάθος για έρευνα και να μάθω, την καθοδήγηση, ειδικά στους τελευταίους μήνες του μεταπτυχιακού μου και την πίστη του σε εμένα, είναι από τους πιο σημαντικούς λόγους που συνεχιζω.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζεις στις σπουδές και την έρευνά σου;
Μερικές φορές τό ότι δε νιώθω ότι έχω κάνει αρκετά. Και μερικές άλλες όταν οι προσωπικές μου αξίες συγκρούονται με το τι θα ήταν “καλύτερο” για το μέλλον μου.
Πώς είναι το ακαδημαϊκό περιβάλλον εκει; Υπάρχει κάτι που ξεχωρίζει στη φιλοσοφία ή την υποδομή των πανεπιστημίων εκεί;
O supervisor και τα μίτινγκ γαλαξιών που έχουμε είναι γεμάτα γνώσεις, στοχεύουν στην κατανόηση και τη μάθηση και ως φοιτήτρια δε φοβάμαι να κάνω ερωτήσεις ή καθώς επίσης και στο ότι αυτοί οι τέσσερις που κυρίως το τρέχουμε θέλουμε να μάθουμε και το τι συμβαίνει στα νέα πέιπερ που εμφανίζονται καθημερινά και πώς συνδέονται διάφορες έννοιες και διεργασίες μεταξύ τους και το μίτινγκ, πλέον ενισχύει τον ενθουσιασμό μου και για γενικές γνώσεις και στοχευμένες στο διδακτορικό μου. Δεν έχουν όλοι τόσο καλούς σουπερβάιζορ και δε θα έλεγα το ίδιο και για διάφορα άλλα μίτινγκ στο ίδιο το αστεροσκοπείο, καθώς και στο πανεπιστήμιο, στο επίπεδο του διδακτορικού που γνωρίζω άλλα άτομα. Γενικά, η εσθονία είναι μία χώρα που δεν έχω νιώσει διάκριση για το φύλο μου ή για τη διαφορετικότητά μου σε γενικότερα πλαίσια και έχω δει ότι κάνει ενέργειες για να αγκαλιάσει disabilities, rights and mental health, στην πράξη. Νομίζω είανι αν είσαι τυχερός και πώς κυνηγάς αυτά που θέλεις εσύ, για έμενα για παράδειγμα είναι να μάθω και να είαμι ενθουσιασμένη με το τι μαθαίνω.
Συμμετέχεις σε κάποια επιστημονική ομάδα ή project ;
Ναι, καθαρά ερευνητικά έχουμε ένα γκρουπ γαλαξιών εδώ στο Τάρτου (τα ονόματά που ανέφερα πριν) και κυρίως η έρευνα έχει να κάνει με το πώς δημιουργήθηκαν οι γαλαξίες και το τι συμβαίνει σε αυτούς.. Αυτό έχει να κάνει και με το τηλεσκόπιο J-PAS που (επιτέλους!) έχουμε τις πρώτες εικόνες! Τώρα μελετάμε για τα τεράστια κενά που αφήνουν πίσω τους πολλαπλές εκρήξεις σουπερνόβα και πώς επηρεάζουν την εξέλιξη του δίσκου ενός γαλαξία.
Για το ευρύ κοινό…τελευταία γράφω εκλαϊκευμένα άρθρα για αστρονομία στο uni-mag!
Τι σε ενέπνευσε να συμμετάσχεις στο UNI-MAG;
Βασικά, όταν γκούγκλαρα την Ειρήνη και έχει μία συνέντευξή της κάπου και παίζει σκάκι. Πέρα από αυτό, όταν ξεκίνησα να γράφω λίγο στα τυφλά χωρίς να ξέρω πώς ακριβώς δουλεύουμε, και το περιοδικό μου θύμισε κάτι καλοκαιρινές παιδικές εφημερίδες που είχα στην παραλία μικρή, γεμάτες με μικρά κουίζ , σταυρόλεξα και ιστορίες που συνεχίζοντας από το ένα τεύχος στο επόμενο. Ό,τι έχω την ελευθερία να βάλω χιούμορ και μία παιδικότητα και τις προσωπικές μου εμπειρίες καθώς γράφω, να ταξιδέψω με τον κάπταιν και να μάθω τυχαία πράγματα που βρίσκονται στο δρόμο μου, όπως συμβαίνει και πέρα από το περιοδικό δηλαδή, στην πραγματική ζωή, με χιούμορ, δυσκολίες και ζωντάνια. Το πώς μπορώ ίσως κάτι που είναι στεγνή γνώση για κάποιους να τη μεταφέρω με ενθουσιασμό σε αυτόν που θα τη διαβάσει, που θα ακολουθήσει τις περιπέτειες της Δάφνης και του Αδριανού και θα μάθει, όχι επειδή κάποιος του το επιβάλλει αλλά όπως θα εξηγούσε στο διπλανό του γιατί του αρέσει μία γεύση παγωτού τόσο πολύ, χωρίς να ξεφεύγει από την ουσία της ίδιας της επιστήμης και των γεγονότων.
Ποιο άρθρο που έχεις γράψει θεωρείς το πιο ξεχωριστό και γιατί;
Το άρθρο για το βόρειο σέλας! Κυρίως γιατί ήταν από τα πρώτα και γιατί οι φωτογραφίες που βάλαμε ήταν από τους φίλους μου που το είδαν σε διάφορα μέρη!
Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ερευνητική κατεύθυνση που θα ήθελες να ακολουθήσεις;
Με ενδιαφέρει ό,τι έχει να κάνει με τη δυναμική και την εξέλιξη των γαλαξιών. Έχω ένα χρόνο και για να αποφασίσω το επόμενο βήμα, οπότε σιγά σιγά.
Πώς πιστεύεις ότι η αστροφυσική μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή ζωή ή την κατανόηση του κόσμου από το ευρύ κοινό;
Εδώ στην Εσθονία είναι από τα κυριότερα εργαλεία για σχολεία. Το μαγικό διάστημα ελκύει παιδιά να παίξουν και να μάθουν. Για την κατανόηση του κόσμου γενικότερα δεν ξέρω, εμένα με έχει βοηθήσει το ότι είμαστε τόσο ασήμαντοι σε μερικά χρόνια που θα ξεχαστούμε στο σύμπαν…Κανείς (κανένα άστρο) δεν ενδιαφέρεται για τα αποτυχημένα αστέρια γύρω του που δεν κατάφεραν να κάνουν πυρηνικές αντιδράσεις και έγιναν πλανήτες. Με αυτή τη λογική, θέλω να κάνω ό,τι καλυτερο μπορώ για τους γύρω μου καθώς και για τη γνώση μου για το σύμπαν και τον κόσμο γύρω μου.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου ουρανιο σωμα και γιατί;
Εεεεε ο phantom galaxy, NGC628 γιατί εκεί που νόμιζα ότι τα ήξερα όλα έμαθα τόσα καινούρια πράγματα μέσω αυτού και επίσης, όταν το τζέιμς γουέμπ τον φωτογράφησε, είναι γεμάτος με τόσα χρώματα και δομές, είναι απλά πανέμορφος.
Επίσης, ο Κρόνος, γιατί ήταν ο πρώτος πλανήτης που είδα τόσο καθαρά από τηλεσκόπιο, ήταν μία μικρή κηλίδα και ήξερα ότι έχω στοχεύσει καλά και μετά που ρύθμισα λίγο το τηλεσκόπιο, εμφανίστηκε με όλα του τα δαχτυλίδια.
Αν μπορούσες να ταξιδέψεις σε οποιονδήποτε πλανήτη, ποιον θα επέλεγες;
Βασικά θα ήθελα να πάω στον αστεροειδή Νιόβη 71, που έχει το όνομά μου!
Τι θα έλεγες σε κάποιον που θέλει να ακολουθήσει την αστροφυσική ως επιστημη σπουδες και καριερα αλλά διστάζει;
Χαχαχαχ…να πώ την αλήθεια δεν ξέρω. Ό,τι θα έχει πολλά μαθηματικά…και να μάθει προγραμματισμό!…να κάνει ερωτήσεις και να θέλει να μάθει και θα βρει το δρόμο του. Κατά τα άλλα, πιστεύω ότι παρόμοιες δυσκολίες θα βρει σε διάφορους άλλους τομείς.