Δύο φορές το 2022 γέμισαν τα περίπτερα με περιοδικά και εφημερίδες με φωτογραφίες ενός πορτοκαλί λουκουμά! Και όλοι λένε ότι αυτή είναι η φωτογραφία μιάς μαύρης τρύπας. Ένας λουκουμάς είναι τελικά η μαύρη τρύπα; Και πορτοκαλί; Μπορώ να καταλάβω τι βλέπω; Πού είναι η μαύρη τρύπα;
Συνήθως, η έλευση ενός καινούριου τηλεσκοπίου με καλύτερα και πιο σύγχρονα μέσα ανίχνευσης οδηγεί σε πρωτόγνωρες ανακαλήψεις. Έτσι έγινε και με το Event Horizon Telescope. Αυτό είναι ένα τηλεσκόπιο που “φωτογραφίζει” αντικείμενα στο ραδιοφωνικό μέρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Αποτελείται από ένα μεγάλο αριθμό συζευγμένων ραδιοτηλεσκοπίων. Η σύζευξη γίνεται έτσι ώστε είναι σαν να έχουμε ένα τεράστιο τηλεσκόπιο με διάμετρο ίση με την διάμετρο της γης. Προς το παρον αυτό είναι το καλύτερο τηλεσκόπιο που διαθέτουμε τώρα (το 2022) για την ακριβέστερη παρατήρηση μιας μαύρης τρύπας.
Δύο πολύ γνωστές μαύρες τρύπες παρατηρήθηκαν πρόσφατα με το Event Horizon Telescope. Η μια βρίσκεται στο κέντρο ενός γνωστού “ενεργού” γαλαξία με το όνομα M87. Ο M87 βρίσκεται σε απόσταση περίπου 53.000.000 έτη φωτός από εμάς. Η άλλη μαύρη τρύπα που φωτογραφήθηκε είναι αυτή στο κέντρο του δικού μας γαλαξία που είναι στον Τοξότη Α. Αυτές οι παρατηρήσεις, μετά την ανάλογη επεξεργασία, οδήγησαν στους πορτοκαλί λουκουμάδες που είδαμε στα περιοδικά και εφημερίδες.
Η κεντρική σκοτεινή περιοχή που βλέπουμε στη φωτογραφία είναι η “σκιά” της μαύρης τρύπας, δηλαδή μια περιοχή από την οποία δεν λαμβάνουμε φως. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ορίζοντας γεγονότων, δηλαδή, το “σύνορο” της μαύρης τρύπας πέρα από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή, είναι αρκετά μικρότερος από τη σκιά. Ωστόσο, τα περισσότερα φωτόνια που βρίσκονται στην περιοχή κοντά στον ορίζοντα γεγονότων, ακολουθούν τροχιές που τα οδηγούν τελικά μέσα στη μαύρη τρύπα και, επομένως, η περιοχή φαίνεται σκοτεινή.
Στην επόμενη φωτογραφία συγκρίνονται οι φωτογραφίες των δύο μαύρων τρυπών, του ενεργού γαλαξία Μ87 και αυτής στο κέντρο του γαλαξία μας στον Τοξότη Α (Srg A). Για μια εύκολη σύγκριση με κατανοητά μεγέθη στη φωτογραφία φαίνονται η έκταση της τροχιάς του νάνου πλανήτη Πλούτωνα και το μεγέθους του Ήλιου μας.
Για να γίνει σαφής η σπουδαιότητα αυτού του επιτεύγματος, μπορούμε να πούμε ότι η ακρίβεια αυτής της φωτογραφίας αντιστοιχεί στο να φωτογραφίζαμε από τη Γη την παλάμη ενός αστροναύτη που βρίσκεται στην επιφάνεια της Σελήνης!