Το τηλεσκόπιο Σουμπαρού είναι ένα τηλεσκόπιο 8.2 μέτρων που βρίσκεται στο όρος Μάουνα Κέα στα 4,205 μέτρα στη Χαβάη. Πήρε το όνομά του από το ανοιχτό σμήνος των Πλειάδων και ανοίκει στο Εθνικό Αστεροσκοπείο της Ιαπωνίας.
Το όνομά του επιλέχθηκε από δημόσιο διαγωνισμό το 1991, και είδε το πρώτο φως -δηλαδή έκανε τις πρώτες παρατηρήσεις τον Ιανουάριου του 1999. Το Σεπτέμβριο της ίδιας χρόνιας, η πριγκίπισσα Σαγιάκο της Ιαπωνίας επισκέφτηκε το τηλεσκόπιο.
Εδώ να πούμε ότι οι αστρονόμοι για να κάνουν παρατηρήσεις χρησιμοποιούν ειδικές κάμερες που καταγράφουν το τι βλέπει το τηλεσκόπιο και δε βλέπουν με γυμνό μάτι. Για την επίσκεψη της πριγκίπισσας κατασκεύασαν ειδικό προσοφθάλμιο ώστε να μπορέσει να δει από το ίδιο το τηλεσκόπιο, κάτι που οι αστρονόμοι εκεί αξιοποίησαν για μερικές βραδιές πριν το αντικαταστήσουν με επιστημονικό εξοπλισμό για παρατηρήσεις.
Έχει έναν από τους μεγαλύτερους καθρέπτες στον κόσμο και αυτό επιτρέπει την παρατήρησει αντικειμένων βαθέως ουρανού, όπως σμήνη γαλαξιών, μακρινούς γαλαξίες ή ακόμα και τα πιο αμυδρά αντικείμενα στον ίδιο το Γαλαξία μας και στο ηλιακό μας σύστημα.
Ο καθρέπτης του ήταν μία βαριά κατασκευή και χρειάστηκε πάνω από 3.5 χρόνια για να κατασκευαστεί με ελέγχους σε κάθε βήμα του καθώς και η παραμικρή ατέλεια θα δημιουργούσε προβλήματα στις παρατηρήσεις. Ένα τηλεσκόπιο δε χρειάζεται μόνο τον καθρέπτη για να παρατηρεί αλλά και τη βάση και το λογισμικό και διάφορα άρα όργανα που χρησιμοποιούνται στην παρατήρηση. Ιαπωνικές εταιρίες όπως η Σόνι, η Φουτζίτσου, η Κάνον και άλλες βοήθησαν στην επίτευξη αυτού του στόχου.
Καθώς είναι μεγάλο εγχείρημα, μέσα στα χρόνια μέχρι σήμερα έχουν γίνει διάφορα ατυχήματα είτε με εργάτες που δούλευαν εκεί, είτε με όργανα. Το πιο πρόσφατο έγινε το Σεπτέμβριο του 2023, ένα κομμάτι από ένα σένσορα του τηλεσκοπίου έπεσε στον κύριο καθρέπτη και από τότε είανι σε διαδικασία επιδιόρθωσης, με αναφορές για την κατάσταση του κάθε μήνα.
Μερικές από τις ανακαλύψεις που μας έχει δώσει είναι:
- Έχει ανακαλύψει τα πιο μακρινά αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος, όπως το πλανετοειδές Φαρ-φαρ-άουτ, που βρίσκεται 4 φορές ποιο μακριά από τον ήλιο σε σχέση με τον Πλούτωνα και είναι από τα πιο μακρινά αντικείμενα που έχουν τροχιά γύρω από το αστέρι μας. Παρατηρήσεις αργότερα, με άλλα τηλεσκόπια, καθόρισαν την τροχιά του. (Φώτο: fafarout, Λεζάντα¨η φωτογραφία που δείχνει το πλανετοειδές σε δύο παρατηρήσεις το Γενάρη του 2018 https://subarutelescope.org/en/results/2021/02/10/2932.html)
- Εχει φωτογραφίσει τα μεγαλύτερα σμήνη και υπερσμήνη γαλαξιών, δηλαδή γαλαξίες που είναι βαρυτικά δεμένοι με τους γύρω τους και τη σκοτεινή τους ύλη και έτσι δημιουργούν τις μεγαλύτερες δομές του σύμπαντος. (Φώτο: clusters, Περιγραφή 5.5 δις έτη φωτός μακριά, ένα τεράστιο υπερσμήνος στο οποίο εντοπίστηκαν και 19 σμηνη γαλαξιών, https://subarutelescope.org/en/results/2023/01/19/3216.html )
Και πολλές άλλες έρευνες έχουν βασιστεί στις παρατηρήσεις του στην αστρονομική κοινότητα για γαλαξίες, μαύρες τρύπες, τον κοσμικό ιστό, την αναζήτηση κατοικίσιμων ζωνών σε άλλους πλανήτες κα.
Πηγές: