Τα Κανάρια Νησιά σύμφωνα με τους ντόπιους, ανήκουν πολιτικά στην Ευρώπη (Ισπανία), γεωγραφικά στην Αφρική και πολιτισμικά στη λατινική Αμερική. Βρίσκονται περίπου 100 χλμ δυτικά του Μαρόκου. Ιστορικά πήραν το όνομά τους από τον Πλίνιο από τους άγριους σκύλους (cannes) που ζούσαν εκεί και φαίνεται να είχαν κατοικηθεί και από τους αρχαίους Έλληνες.
Η καλή γεωγραφική τους θέση σε συνδυασμό με το ξηρό κλίμα τους ήταν αρκετά ώστε να αποτελέσουν πόλο έλξης για τους επιστήμονες και ιδιαίτερα για τους αστρονόμους. Πλέον έχουν τοποθετηθεί 37 αστεροσκοπεία στις ψηλές κορυφές των βουνών τους. Σε αυτό το τεύχος και σε επόμενα θα σας ξεναγήσουμε σε μερικά από αυτά!
NOT – Nordic Optical Telescope
Το έργο για την κατασκευή ενός Βορειο Ευρωπαϊκού Τηλεσκοπίου προτάθηκε για πρώτη φορά το 1980 από τους καθηγητές Bengt Strömgren και Anders Reiz, οι οποίοι απέσπασαν χρηματοδότηση για μια μελέτη εφικτότητας για ένα τηλεσκόπιο 2,5 μέτρων από το Ίδρυμα Carlsberg. Χρηματοδότηση για τις αρχικές δραστηριότητες του έργου, όπως για την τοποθεσία και τη σχεδίαση, ξεκίνησε από το Σουηδικό και Δανικό Συμβούλιο για την Έρευνα στις Φυσικές Επιστήμες. Έτσι, η Επιστημονική Εταιρεία του Βορειο Ευρωπαϊκού Οπτικού Τηλεσκοπίου (NOTSA) ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1984 με τη χρηματοδότηση από τέσσερα ευρωπαϊκά συμβούλια (Δανίας, Φινλανδίας, Νορβηγίας και Σουηδίας).
Η κατασκευή του ξεκίνησε στο Las Palmas στα Κανάρια Νησιά. Μετά από αρκετές τεχνικές και οικονομικές δυσκολίες, το τηλεσκόπιο έγινε επίσημα λειτουργικό το 1989, και οι τακτικές παρατηρήσεις ξεκίνησαν το 1990. Ο Hugo Schwarz ανέλαβε να εξοπλίσει ακόμα καλύτερα το τηλεσκόπιο μες τα επόμενα χρόνια, λόγω της άριστης θέσης του και των παρατηρήσεων που προσέφερε στην επιστήμη. Έτσι εξοπλήθηκε με ένα σύνολο σύγχρονων οπτικών και υπέρυθρων εργαλείων. Μερικά από αυτά είναι:
- κάμερες και πολωσίμετρα στο υπέρυθρο σε διάφορα εύρη από μήκη κύματος,
- φασματογράφοι
- τελευταίας τεχνολογίας κάμερα CCD.
To τηλεσκόπιο έχει συμβάλει στην έρευνα για εξωπλανήτες, αστεροειδείς, ενεργούς γαλαξίες και διπλούς αστέρες μεταξύ άλλων.
GTC – Gran Telescopio Canarias
Το Μεγάλο Τηλεσκόπιο των Καναρίων (Gran Telescopio Canarias ή GranTeCan ή GTC) είναι ένα τηλεσκόπιο με διάμετρο 10,4 μέτρων, που βρίσκεται στο Αστεροσκοπείο Roque de los Muchachos στο νησί Las Palmas στα Κανάρια, Ισπανία. Είναι το μεγαλύτερο οπτικό τηλεσκόπιο με μοναδική διάφραγμα στον κόσμο.
Η κατασκευή του τηλεσκοπίου διήρκησε επτά χρόνια και κόστισε 130 εκατομμύρια ευρώ. Η εγκατάστασή του δυσκολεύτηκε λόγω των καιρικών συνθηκών και στη μεταφορά του εξοπλισμού σε τόσο απομακρυσμένη τοποθεσία. Πρώτες παρατηρήσεις έγιναν το καλοκαίρι του 2007 με 12 από τα κομμάτια του κύριου καθρέπτη του, που αργότερα ενισχύθηκαν και πλέον είναι εξοπλισμένο με 36 εξάγωνους καθρέπτες.
Το τηλεσκόπιο είναι εξοπλισμένο με ένα φασματογράφο που μπορεί να παίρνει φάσματα από πολλά αντικείμενα ταυτόχρονα, κάμερες και πολωσίμετρα στο οπτικό, ένα κορονογράφο (σκίαστρο αν θέλει ένας αστρονόμος να καλύψει το φως ενός αστεριού ή του ήλιου ώστε να φανούν τα αντικείμενα γύρω του).
Είναι ένα ακόμα τηλεσκόπιο που καινοτομεί με τις ανακαλύψεις του, όπως:
- μία από τις πιο μακρινές σε εμάς μαύρες τρύπες
- τον πιο γρήγορα περιστρεφόμενο λευκό νάνο
- τι συμβαίνει μετά από μία έκλαμψη ακτίνων γ και από πού ίσως προέρχονται
- πώς δημιουργήθηκαν οι πρώτοι γαλαξίες
- ένα από τα μεγαλύτερα σμήνη γαλαξιών παρόμοιο με το Virgo, σε πολύ μακρινή απόσταση.
Ευχαριστούμε τον φίλο της σελίδας Ιγνάθιο για τις υπέροχες φωτογραφίες του!
Πηγές:
https://www.go-astronomy.com/observatories-canary-islands.php
Κατερινιόβη Τριανταφυλλάκη